Şirketlerin genelde, kaynak bulmak ve sermayeleri arttırmak için, para karşılığı, paylarını yatırımcılara sunma işlemine halka arz denir. Böylelikle, organize olmuş piyasalarda işlem görebilirler. Yatırım araçlarının ticaretinin yapılabilmesi için, borsa kurulu tarafından onay alınması gerekir. Onayı alınan araçlar, borsada işlem görür. Tabi bunun için, belli başlı prosedürler yerine getirilir. Bu sırada, Borsa İstanbul yetkilileri tarafından yerine getirilen prosedürler denetlenir. Halka açılma yolunu izleyen şirketlerin borsada işlem görmeleri için birden fazla sebepleri vardır. En büyük sebep kesinlikle finansal olarak güçlü konumda yer almaktır. Buna bağlı olarak, likidite oranları artmaktadır. Ayrıca, borsada işlem gördükleri için, yurt içi ve yurt dışında popüler olmaları büyük ihtimaldir. Bunun için, kurumsallaşma çok önemlidir. Borsada senedi değerlenen şirketlerin, kredibilitesi çok yüksektir.
Şirketler borsada işlem görebilmek için, gerekli evraklar hazırlanarak ilk önce Borsa İstanbul ve Sermaye Piyasası Kurulu’na (SPK) müracaat edilmesi gerekir. Müracaat sonrası, şirketin eksik doldurmuş olduğu bilgiler var mı araştırılır. Daha sonra, Borsa ve SPK denetçileri, şirketi denetlemeye giderler. Bu denetimler, şirketin bağlı olduğu sektöre göre değişir. Genel olarak, kalitatif ve kantitatif incelemeler yapılmaktadır. Kalitatif incelemeler şirketin yürüttüğü faaliyetlerle ilgilenirken, kantitatif incelemeler daha çok finansal tablolarla alakalıdır.
SPK tarafından getirilen düzenlemelerde, Takasbank A.Ş kuruluşuna kayıt olmak durumundadırlar. Böylece, yatırımcıların paraları ve işlem özeti, Takasbank nezdinde korunmaktadır. Bu yüzden, borsa yasal ve güvenilir piyasadır. Denetim sürecinden sonra, uzmanların görüşlerine ve borsa yönetim kurulunun vereceği karara göre, şirketin işlem göreceği pazar belirlenir. Halka arz izahnamesinde yer alır. SPK, izahnamade yer alan bilgilerin doğruluğunu inceler, uygun bulunan şirketler SPK tarafından onaylanır.
Borsada Takas ve Saklama Nedir, Öğrenmek için Tıklayınız.
Arz edilmek istenen şirket paylarının satış duyurusu belirlenen tarih aralığında, gerekli düzenlemelere uygun hale getirilerek halka arz edilir. Satış gerçekleştiğinde, sonuçlar Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP) aracılığı ile ilan edilerek, Borsa İstanbul ve SPK’ya iletilir. KAP yolu ile halka arz edilen şirket payları, belirlenen pazarlarda işlem görmeye başlar. Şirketin isteğine bağlı olarak, ilk işlem gününde gong töreni düzenlenmektedir.
Borsada Neyin Ticareti Yapılır, Öğrenmek için Tıklayınız.
Bir şirketin borsada işlem görebilmesi için, bu prosedürlerin hepsini tamamlamış olması gerekir. Bu düzenlemeler tamamen yatırımcının hakkını korumak için getirilmiştir. Halka arz edilen şirkete ortak olduğunuzda, bazı haklar ve yükümlülük sahibi olursunuz. Şirketin gizli tutulması gereken sırların ifşa edilmemesi örnek olarak gösterilebilir. Şirketinde size karşı sorumluluğu vardır. Ortak olduğunuz için, şirket ile ilgili her gelişmeden haberdar edilmeniz gerekir.
Yıl sonunda, kurulca belirlenen temettü (kâr) dağıtımları; nakit, pay olarak, belirli oranlarda nakit ve hisse olarak ya da hiç dağıtım yapılmadan direkt ortaklık bünyesine ekleme gibi 4 şekilde yapılmaktadır. Yani, sadece yaptığınız yatırımlardan değil, ayrıca temettü dağıtımlarından ek gelir elde edersiniz. Hisse senetleri, ticarete konu olan emtialar, dövizler ve borsa endeksleri borsada işlem gören araçlardır. Alım – satım işlemleri aynı günlük piyasalarda yapılan işlemlere dayanır.
Borsada, fiyat düştüğü zaman alım, yükseldiği zaman araçların elde çıkartılıp para kazanmak hedeflenmelidir. Bunun için iyi bir eğitim şarttır. Çünkü fiyatlar anlık olarak değişmektedir. Ayrıca, başarılı olmak için, deneyim kazanmış olmak gerekir. Aracı kurumların eğitimleri sayesinde piyasayı en ince ayrıntısına kadar öğrenebilirsiniz. Geliştirilen demo hesap uygulaması ile de kısa sürede tecrübe sahibi olabilirsiniz. Deneyimleriniz arttıkça, profesyoneller gibi istikrarlı kazanç sağlayabilirsiniz.